Historia

drukuj

Historia

Pierwsze wzmianki o zorganizowaniu nauczania we wsi Stronie pochodzą z lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Nauczanie odbywało się w domach mieszkańców wsi.

Pierwszym nauczycielem w Stroniu był Bartłomiej Szablowski. Wyżej wspomniany oraz jego brat Józef, który był pisarzem w Klasztorze oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej przekazywali swoje wiadomości ucząc dzieci czytania i pisania.

Nauka odbywała się przeważnie w czasie długich zimowych wieczorów. Pisać uczono się używając do tego tabliczek i rysika. Szkoła, zwana 4-klasową szkołą ludową dawała dzieciom podstawy do poznawania dziejów ojczystych w czasie gdy ruch patriotyczny pod zaborami zaczął się znowu silnie odżywać.

Z początkiem XX wieku niektórzy chłopcy zaczęli uczęszczać do Szkoły Ludowej w Lanckoronie, w której uczono się języka niemieckiego wymaganego przy egzaminie wstępnym do gimnazjum.

Spośród tych uczniów wielu ukończyło naukę w gimnazjach w Wadowicach i Krakowie oraz studia wyższe i potem już w Polsce niepodległej zajęli różne stanowiska w służbie państwowej i wojskowej.

Wymienić należałoby spośród strońskich uczniów tamtych czasów nazwiska tych, którzy przynieśli chwałę i wpisali się w historię nie tylko naszej wsi ale i Ojczyzny.

W Legionach Polskich walczyli:

  • Jan Mazurkiewicz – student – późniejszy sędzia powiatowy,
  • Baltazar Stawowy – student – późniejszy inspektor szkolny,
  • Antoni  Lenczowski,
  • Michał Studnicki,
  • Józef Oleksy,
  • Karol Pułka – ranny w bitwie pod Marcinkowicami, zamordowany w czasie II wojny światowej w Oświęcimiu,
  • Karol Lenczowski – student Akademii Eksportowej w Wiedniu . Swoje życie związał z wojskiem. Brał udział w wielu bitwach I wojny światowej: pod Rarańczą, Kaniowem. Jako dowódca wsławił się  w bitwie pod Kostiuchnówką, gdzie z 30 żołnierzami przerwał rosyjskie okrążenie. Za ten czyn został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Pracował jako wykładowca wojskowy, następnie został szefem sztabu Inspektora Obrony Powietrznej Kraju. Był dowódcą 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku.  W stopniu podpułkownika zmarł w 1936 roku i został pochowany w Sanoku.
  • Wojciech Studnicki – służył we francuskiej Legii Cudzoziemskiej.

Barwną i ciekawą postacią jest prof. dr Franciszek Lenczowski – kapitan Wojska Polskiego – uczestnik obu wojen światowych, w czasie II wojny wiceminister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Londynie. Przed wojną  pracował w szkolnictwie 13 lat. Po powrocie do kraju również pracował jako nauczyciel a następnie zajął się pracą naukową. Swoje przeżycia opisał we wspomnieniach, które m.in. dzięki Wójtowi Gminy Stryszów-Januszowi Wacławskiemu zostały wydane w 2017 r. pod tytułem: Zapomniany Bohater Ze Stronia Franciszek Lenczowski „Wspomnienia z życia”.

W czasie II wojny światowej swoje życie za ojczyznę oddali żołnierze:

  • Jan Bąk – podporucznik – żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich sformowanej w Syrii  a następnie 3 Dywizji Strzelców Karpackich gen. Andersa. Walczył pod Tobrukiem i pod Monte Cassino, gdzie 28 kwietnia 1944 roku zginął . Jego śmierć opisał korespondent wojenny Melchior Wańkowicz w książce „ Bitwa Monte Cassino”. Spoczywa na cmentarzu wojennym na górze Monte Cassino.
  • Józef Bochenek – zamordowany w Oświęcimiu.
  • Bracia:
  • Antoni Oleksy – sierżant – żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich sformowanej w Syrii. Służył w jednostkach pancernych. Zginął w 1941r. w bitwie pod Tobrukiem. Spoczywa na cmentarzu wojennym żołnierzy polskich w Tobruku w Libii.
  • Józef Oleksy – szer. – zginął we Francji w 1940r. Spoczywa na cmentarzu wojennym w Parthenay – Francja.
  • Jan Oleksy – kapral – zginął w kampanii wrześniowej na wschodzie Polski.

 

 

Szkołę w Stroniu wybudowano w 1931 r. Do 1931 roku nauka odbywała się w budynkach wynajętych. Kronikę zaczęła pisać w 1947 r. pani Aleksandra Bujak – kierowniczka szkoły w latach 1946-1949. Następnie rejestru wydarzeń dokonywali kolejni kierownicy szkoły – pan Gabriel Mazurkiewicz (1949-1962), pan Władysław Huber (1962-1984) i pani Maria Gębala (1984-1991). Od 1991 roku dyrektorem szkoły jest Jan Gębala. Opis działalności szkoły w kronice jest ściśle związany z historią Stronia w tym okresie.

Ważniejsze daty tej kroniki to:
1951 r. – zorganizowanie przedszkola,
1955 r. – szkoła otrzymała telefon,
1962 r. – szkołę zelektryfikowano,
1962 r. – pierwszy telewizor w Stroniu (szkoła),
1963 r. – elektryfikacja wsi,
1963 r. – oddano do użytku nowy sklep (na wprost szkoły)
1965 – 1968 r. – rozbudowa szkoły i budowa siedziby Gromadzkiej Rady Narodowej,
1966 r. – seria pożarów w Stroniu,
1969 r. – budowa kuchni i jadalni przez hutę „Zabrze”
1969 r. – likwidacja Gromadzkiej Rady Narodowej,
1974 r. – rozpoczęcie budowy Domu Nauczyciela w Stroniu
1975 r. – likwidacja powiatów – reforma administracyjna – utworzenie woj. bielskiego,
1975 r. – oddanie do użytku Domu Nauczyciela,
1976 r. – utworzenie w Stroniu Zbiorczej Szkoły Gminnej,
1983 r. – remont Domu Nauczyciela (wykonanie centralnego ogrzewania i doprowadzenie wody),
1986 r. – otwarcie Przedszkola w Stroniu,
1987 r. – wybudowanie boiska do piłki ręcznej,
1990 r. – pierwsze wolne wybory do Rady Gminy,
1990 r. – do szkoły wraca religia,
1992 r. – dziewczęta strońskiej szkoły wicemistrzem województwa bielskiego w piłce ręcznej,
1994 r. – przejęcie szkoły przez Gminę od Kuratorium Oświaty i Wychowania w Bielsku,

1994 r. – gazociąg,

1995 r. – wodociąg,
1995 r. – zakupiono pierwsze komputery do szkoły,

1998 r. – telefonizacja,
1999 r. – reforma oświaty – szkoła podstawowa szkołą 6-letnią od 1 września,

2000 r. – stadion,
2001 r. – opracowano dokumentację techniczną i otrzymano pozwolenie na rozbudowę szkoły i budowę sali gimnastycznej.
2002 r. – rozpoczęto budowę sali gimnastycznej i zaplecza,

2005 r. – garaż dla OSP,

2006 r. – oddano do użytku salę gimnastyczna i zaplecze,

2007 r. – samochód strażacki,

2008 r. – kanalizacja sołectwa,

2008 r.- przebudowa dachu na budynku szkoły,

2010 r. – odnowa i nadbudowa przedszkola,

2011 r. – budowa budynku socjalnego dla LKS „Żarek” Stronie,

2012 r. – Mistrzostwo Polski w Turnieju BRD (V m-sce w Europie)

2014 r. – pierwsza tablica interaktywna,

2015 r. – I miejsce we Współzawodnictwie Sportowym Szkół w Powiecie Wadowickim

2016 r. – III miejsce we Współzawodnictwie Sportowym Szkół w Powiecie Wadowickim

2017 r. – Mistrzostwo Polski w Turnieju BRD (X m-sce w Europie, Albania),

2017 r. – wydano monografię „Stronie, dzieje oświaty na tle historii wsi – od średniowiecza po rok 2016”,

2018 r. – organizacja Wojewódzkiego Turnieju BRD,

2018 r. – termomodernizacja szkoły.

 

Czas pokrywa pyłem niepamięci nawet wydarzenia duże i ważne. W historii każdej wioski są czyny i osiągnięcia, które powinny trwać w ludzkiej pamięci jako dowód uznania dla ludzi, którzy z dużym samozaparciem poświęcali własny czas, siły i zdrowie z miłości dla Ojczyzny i bliźnich. Niech pamięć i uznanie dla ich osobowości stanowi odpowiedni przykład dla kolejnych pokoleń.